Het benefietdiner is georganiseerd ten gunste van een dorpsschool in Wanding in Zuid Soedan aan de grens met Ethiopië met ruim 400 kinderen.
De reacties op de uitnodiging waren veelbelovend. En inderdaad, alle plaatsen waren bezet. Tot uit Leeuwarden kwam men. Ruim 40 mensen. Een aantal mensen betaalde de entreeprijs van €40 wel maar kwam niet. In die zin was het financieel al een succes.
We werden wat verlaat welkom geheten door dankbaar kindergezang van de schoolkinderen uit Wanding. Want er is daar een school-onder-de-bomen die inmiddels officieel is erkend en waarvoor op korte termijn financiering is toegezegd vanuit NGO’s en voor zover dat haalbaar is vanuit de landelijke overheid. Het diner dient ertoe om de tussentijd te overbruggen. Want de huidige 20 onderwijzers moeten in die tijd wel zakgeld krijgen (totaal €1000 per maand). In dat gebied was eerder nauwelijks sprake van onderwijs.
Dagvoorzitter Ramkel geeft Sarah het openingswoord. Ze beschrijft het ontstaan van de Stichting (eerst gezondheidszorg, toen stilstand door oorlog en later onderwijs, want dat is essentieel), en hoe moeilijk het geweest is en eigenlijk nog steeds is, daar de burgeroorlog nog niet helemaal voorbij is. Ze krijgt tranen in haar ogen. En de fondsen in Nederland doen niets voor Zuid Soedan tot op heden. Maar met een hoopvol besluit eindigt ze haar toespraak. De kinderen zijn blij. Vluchtelingen keren terug naar Zuid Soedan. Daar draagt de school toe bij. Ze hoopt begin volgend jaar zelf naar Zuid Soedan te kunnen afreizen om poolshoogte te nemen.
Daarna komt onze man in Zuid Soedan, Jany Tap Kueth, aan het woord met een vooraf opgenomen boodschap. Hij wenst ons een fijne avond. Hij is optimistisch over de toekomst van de school.
Kort daarna wordt soep in mooie kommen binnengebracht. 2 soorten soep. Tijdens de soep brengt kunstenaar, activist en sociaal werker Godfrey Lado (A.K.A. The Forgotten Stone), die snel weg moet, het lied Galam wu Karas in het Juba-Arabisch, een Zuid Soedanese taal, ten gehore. Hij vertelt waar zijn artiestennaam over gaat. De steen die zo nodig was bij de bouw, maar uit het geheugen is verdwenen.
De in Engeland wonende nicht die in Nederland studeert, Nyalam (zusje van Ramkel en dochter van Sarah’s zuster), heeft een PowerPoint over Zuid Soedan, over Wanding en over River of Life. Ze vertelt de geschiedenis. Dat voor de opbouw van het land onderwijs belangrijker is dan gezondheidszorg. Men is een en al oor. We horen, dat er sinds 2019 ook een Zuid Soedanese afdeling van River of Life bestaat die hard werkt, en hoe moeilijk het leven nog is naar moderne maatstaven. Daarna zijn er veel vragen, o.a. over die Zuid Soedanese afdeling en over waar de mensen van leven. Het land is vruchtbaar en er zijn mineralen.
Inmiddels zijn de gerechten voor het buffet van de hoofdmaaltijd binnengebracht. Tafelrij na tafelrij loopt naar het buffet. Niet anders kan gezegd worden dan dat alles voortreffelijk smaakt en dat er een geanimeerde stemming is.
Terwijl we architect Yukiko Nezu even laten af-eten, ze heeft haar buren veel te vertellen, houdt Jan aan de hand van een kleine PowerPoint een causerie met lichtbeelden over wereldreizigsters Alexine Tinne en haar moeder Henriëtte. Na een tijd van veel samen reizen, en fotograferen door Alexine (we schrijven 1862) waren zij de eerste Nederlanders in huidig Zuid Soedan, en zelfs de eerste westerse vrouwen daar. Een week voeren ze de Sobat heen en weer, dat is een aardig eind richting Wanding. Ze zagen verderop naar het zuiden een verschrikkelijke, wrede vorm van slavenhandel, waar, wat dat gebied betreft, in Nederland nog niets over bekend was. Elders in de wereld was dat inmiddels verboden. In eerste instantie kwamen ze (met opvallend veel luxueuze bagage en veel dragers) helemaal tot aan Gondókoro tegenover huidig Juba; niet erg ver meer van het nog onbekende Victoriameer. Alexine maakte de eerste foto’s van het land. In tweede instantie reisden ze nog vanuit Khartoem naar de Gazellerivier, ook nog in Zuid Soedan, tot het verre Wau. De reis werd hen, ton het te lang ging duren, vanuit Khartoem ten strengste afgeraden, maar ze zetten door. De regentijd overviel hen daar, alles was steeds nat. Henriëtte (60+) was als enige bijna nooit ziek en leek vaak de leiding te hebben, maar overleed, net als haar twee Haagse kamermeisjes die steeds meegereisd waren, het Afrikaanse kamermeisje van Alexine en de twee metgezellen van hun ervaren Duitse reisgenoot die zelf voortdurend doodziek was. En bijna alle lastdieren. Na een moeizame terugreis en toen daarna ook nog haar in Khartoem achtergebleven tante plots overleed werd het even teveel voor Alexine; ze was lang depressief. Terug naar Nederland kon ze niet meer vond ze. “Treur niet als ik sterf”, schrijft ze. Ze trok op met allerlei vrienden van en met wie ze mooie foto’s maakte. “Dit is mijn familie.” Uiteindelijk werd ze doodgeschoten door de Toearegs in de Algerijnse woestijn. Ze was maar 33. Lees elders meer over deze opmerkelijke vrouwen.
Na dit tragische verhaal was het tijd voor een interview door Jan met Yukiko. Ze vertelde dat ze uit Japan komt en dat ze op veel plaatsen gebouwd heeft. Een collega deed soortgelijke dingen in Afrika en dat inspireerde haar. Ze heeft een kantoor bij het Lloyd Hotel. Via gezamenlijke vrienden kwam ze met Sarah in contact. In Zuid Soedan weten ze van haar af, ze had helaas nog geen rechtstreeks contact met Jany. Daar wegens de onveiligheid in Zuid Soedan Code Oranje geldt mag ze er niet heen. Ze houdt van vegetarische architectuur, dus bouwen met natuurlijke producten (zoals op de Floriade te zien was, jd). Dat is ook nog goedkoper. Eerst gaat Sarah voor haar ter plaatse onderzoek doen, Yukiko gaat haar eerst veel leren. Er is daar een bestuur van River of Life dat de bouw begeleiden. Over twee jaar zou er een school moeten kunnen staan.
Daarna krijgt Kujiek een paar vragen. Hij is de schoonzoon van Sarah en de vader van haar kleindochter. Jan vraagt naar zijn scholing. Hij begon op het platteland in een school-onder-de-bomen en heeft het dus ver gebracht; hij woont en studeert in België waar de dochter van Sarah haar beroepsopleiding heeft gedaan. De school in Wanding, die door de gemeenschap wordt gedragen, voorspelt hij een grote toekomst. Er komen misschien wel geleerden uit!
Na het dessert en de koffie krijgt Sarah nog een spervuur van vragen. Maar eerst vertelt ze naar wie de school is vernoemd. Matthew Koang Jiing was een christen die was veroordeeld en naar de gevangenis moest. Hij kreeg de doodstraf. Een dag voor de executie wilde een medegevangene per se zijn mooie halsketting hebben. Aan die halsketting herkenden de soldaten de gevangene. De andere man is geëxecuteerd, de verkeerde. Na een tijd moest Matthew zich wel bij de feiten neerleggen. Hij besloot zijn leven in dienst te stellen van de mensen als christen en bracht het evangelie. Hij komt uit Wanding waar hij om zijn daden vereerd wordt.
Hoe zeker is het dat de school er komt, wat staat er zwart op wit? Er is een schriftelijk bewijs van erkenning en een toezegging van financiering in het land zelf. Maar eerst moet een bestuurslid van River of Life naar Zuid Soedan komen. Dat kan alleen Sarah zijn, want anderen kunnen het land niet in. Ze heeft intensief contact met het bestuur (the Board) daar. Er is een kantoor. Hoe zit het met de NGO’s daar? Die groeperen zich rondom UNICEF, dat aanspreekpunt is voor RLF South Sudan. Gezamenlijk beslissen ze, welke projecten in aanmerking komen voor ondersteuning. De school wordt eerst door een inspecteur bezocht, (of is dat al, je weet het nooit van tevoren). De burgeroorlog is nog niet voorbij, soms zijn er botsingen. Maar ooit komt er een middelbare school. Er is nog een vraag over hoe de schoolresultaten zijn en of die worden gemonitord. Zo goed als dat kan is er schoolinspectie.
Er staan daar ronde lemen hutten met puntdaken, tukuls genaamd. In zo’n hut is Sarah geboren. Haar vader is aan een ziekte gestorven. Haar moeder was een sterke vrouw. Ze zijn door de oorlog naar Ethiopië gegaan. Daar ging ze naar school. Haar moeder kreeg dat onderwijs niet. In Wanding wonen zo’n 40.000 mensen.
Eindelijk komt er zang, het is een duo genaamd ‘Nyewuo family’ en komen helemaal uit België. Zij zingen een Zuid Soedanees lied. Een enkeling danst, maar het is al laat. Pas op het eind zie ik wat voor mooie Zuid Soedanese spullen er op een tafel liggen uitgestald, bijvoorbeeld sieraden, giraffen in vreemde houdingen. En Matthew Koang Jiing-T-shirts die op school bij feestelijke gelegenheden worden gedragen.
Met een opbrengst van € 1.055 was de avond zeer geslaagd, er is veel informatie gegeven en uitstekend gegeten. Het koken stond onder leiding van meester-kok Sarah. Sarah dankt eenieder voor de steun en de inzet. Voor haar reis via Kenia naar Zuid Soedan in januari zoekt Sarah nog sponsors. Als u haar wilt steunen kunt u uw donatie overmaken op het volgende rekeningnummer NL43 ABNA 062 287 7720 t.n.v. Stichting River of Life, met de vermelding reis voorzitter.
Jan Dijk, bestuurslid